martinamca: Inkscape ile metin dersleri ve filtreler

Inkscape metinleri biçimlendirmek için kullanışlı bir araç. Eğer tek sayfalık bir bildiri, broşür veya el ilanı hazırlamak istiyorsanız ve bu el ilanının biraz süslü olmasını ve estetik durmasını istiyorsanız, Inkscape aklınıza gelmesi gereken ilk programdır. Bu yazıyı bir ders olarak değil, daha çok nasıl yapılır yazısı, örnekleri sergileme yazısı olarak hazırladım.

Program içerisinde metinleri çok esnek bir şekilde kullanabiliyorsunuz. Yazıları hem metin biçiminde, hem de yol biçimine çevirip kullanabildiğiniz için -ki Inkscape'in içerisindeki her nesneyi yol biçimine çevirebiliyorsunuz, bu metinlere tanınmış bir ayrıcalık değil-, yardıklarınızı biçimlendirmek konusunda çok esnek olabiliyorsunuz. Bitmap işleyen programlarda biraz daha zahmet ederek elde edebileceğiniz görsel etkileri kısa bir sürede yaratabiliyorsunuz.

Mesela, bir kelime veya cümle yazdıktan sonra içerisindeki belirli harfleri veya kelimeleri yukarı, aşağı, sağa veya sola taşıyabilir veya isterseniz, kendi eksenleri etrafında isterseniz döndürebilirsiniz.

Yazdığınız kelimeyi seçip, T tuşuna basarak, düzenlemek için metnin içerisine girmiş olursunuz. Yanıp sönen imleci hareket ettirerek istediğiniz harfi veya kelimeyi seçebilir, Alt + Ok tuşları kısayol tuşlarını kullanarak, seçtiğiniz alanı yukarı, aşağı, sağa ve sola oynatabilirsiniz.

Bir satırın tamamını hareket ettirmek için imleci satırın başına getirmeniz yeterli. İmleç satır başında dururken, Alt + yukarı tuşularına aynı anda basarsanız, bütün satır yukarıya hareket eder. Bu şekilde, hareket ettirdiğiniz satırın altında başka bir satır varsa o da yukarıya doğru hareket eder. Kısacası, hareket ettirdiğiniz metinden sonra ne varsa yukarıya doğru taşınır.

Metinleri döndürmek için de Alt + ] ( Köşeli paranteze ulaşmak için benim AltGr tuşuna basmam gerekti, büyük olasılıkla sizin bilgisayarınızda da bu şekildedir.) tuşlarına aynı anda basmalısınız, seçtiğiniz karakterler kendi eksenleri etrafında dönecekler. Harfleri ters yöne çevirmek için Alt + [ tuşlarına aynı anda basın. Birden fazla harf seçtiyseniz hepsi bir bütün olarak değil, herbiri kendi ekseninde dönecek.

Karakterleri daha hızlı döndürmek isterseniz Ctrl + ] tuşlarına aynı anda basabilirsiniz. Ters yöne çevirmek için de Ctrl + [ tuşlarını kullanabilirsiniz.

Bir parçasını hareket ettirmek isterseniz kelimenin ikizini çıkarıp (Ctrl + D tuşlarına aynı anda basarak), fazla harfleri silip, ayırdığınız parçanın üzerinde oynayabilirsiniz.

Metinlere veya diğer nesnelere gölge eklemek de çok kolay. Filters > Shadows and Glows > Drop Shadow... (Filtreler > Gölgeler ve Parlamalar > Düşen Gölge...) menü yolunu takip ettiğinizde karşınıza aşağıdaki resimde görünen iletişim penceresi çıkar. Resimdeki değerleri ilgili kutulara girerseniz, bir altındaki metinde gördüğünüz gölge etkilerini elde edebilirsiniz.

Blur radius, px: Piksel (nokta) cinsinden bulanıklık çapı. Gölge olarak eklenecek alanın ne kadar belirsiz, bulanık, dağıtılmış halde olacağını belirler.
Opacity, %: Nesnenin, metnin, ne kadar ışık geçirebileceğini belirler. %0 yaparsanız nesne şeffaf olur görünmez, %100 yaparsanız hiç ışık geçirmez.
Horizontal offset, px: Gölgenin yatay eksende nesneden/metinden ne kadar uzaklaştırılacağını belirler.
Vertical offset, px: Gölgenin dikey eksende olarak nesneden/metinden ne kadar uzaklaştırılacağını belirler.

Biraz da metinler üzerinde filtrelerin bıraktıkları etkileri ele alalım. Bundan sonra gelecek resimlerde Shadows and Glows (Gölgeler ve Parlamalar) filtre seçeneklerinin altında yer alan filrelerin etkilerini gösteren resimler sıralanacak. Parlama (glow) yazan ekeftlerde, istenilen etkiyi elde etmek için, metnin etrafında veya içerisinde beyaz veya açık bir renk kullanılıyor. Efektin işe yaramadığını düşündüğünüzde bile, aslında arka plan beyaz olduğu için aslında olan efektin ayrımına varamıyorsunuzdur. Nesnenin/metnin arkasına koyu renkli bir daire, kare, vs. koyarsanız efektin oluşturduğu etkiyi görebilirsiniz.

Efektleri denemeden önce uyarmam gerekiyor. Efektler, eğer bir iki tanesini aynı anda kullanıyorsanız, bilgisayarınızın yavaşlamasına neden olabilir. Eğer, bütünleşik bir ekran kartı kullanıyorsanız ve merkezi işlemcinize çok güvenmiyorsanız, beş veya altı tanesini aynı anda kullanmayın. Inkscape eskiye nazaran çok daha az takılıyor veya çöküyor ancak işlemler bilgisayarınızın yapabileceğinden çok ise sizin de biraz bilgisayarın soluklanmasına izin vermeniz gerekiyor. Inkscape çökerken mutlaka dosyanın son halini veya en son kayıtlı halini ev dizininize veya ön tanımlı başka bir dizine kaydeder.

Bilgisayarınızın zorlanmasını engellemek isterseniz, efektlerin geçici olarak ekranda görünmesini engelleyebilirsiniz. Menüden Görünüm > Display Mode > No Filters (Görünüm > Gösterme Modu > Filtre Yok) seçeneğini işaretlerseniz efektlerin etkisini en aza indirirsiniz. Efektlerle işlerinizi bitirdiğinizde ve etkilerini görmek istediğinizde tek yapmanız gereken, aynı yolu takip edip Normal seçeneğini işaretlemektir.